Anna Alternatywnie: Portfolio – jak tworzyć, gdzie pokazywać

Portfolio nie tylko pokazuje nasze umiejętności, czy stanowi zapis naszych dokonań zawodowych, ale może w znaczącym stopniu pomóc lub utrudnić zdobycie idealnego klienta. Dlatego nie powinniśmy traktować go po macoszemu, jako zbioru przypadkowych prac, czy wora, do którego wrzucimy wszystko, co wyjdzie spod naszych rąk. Jego konstrukcja powinna być przemyślana.

Zanim przejdę do istoty tematu, czyli jak dobierać prace i gdzie je prezentować, chciałabym jeszcze odpowiedzieć na pytanie, które zadało mi kilkoro odbiorców:

Kiedy się pokazać? (i jak się przemóc?)

Krótka odpowiedź: „Jak najszybciej”

Dłuższa odpowiedź: „Jak najszybciej.”

Jeżeli naszym celem jest zarabianie na swojej twórczości – nie unikniemy bycia ocenianym. A chociaż myśl bycia wystawionym na krytykę może paraliżować, to nawet gdyby nasz klient uwierzył nam na słowo, jak dobrym rysownikiem jesteśmy, to w końcu będzie chciał zobaczyć rezultat naszej pracy.

Jednak to, że zalecam jak najszybsze przełamanie się i pokazanie swojej twórczości nie oznacza, że każdy moment jest komfortowy, by zaprezentować się tzw. „całemu światu”. Będąc na etapie edukacji, kiedy dopiero rozwijasz swoje umiejętności, testujesz różne rozwiązania oraz budujesz pewność siebie – pokazuj rysunki osobom, które są Ci życzliwe lub mają do Ciebie stosunek neutralny, a ich rady będą w taki czy inny sposób wartościowe; Nauczycielowi rysunku > kolegom z zajęć > starszym kolegom po fachu > członkom rysowniczego świadka itd. Na internetowych grupach oraz portalach skupiających artystów znajdziesz społeczność, która może okazać się pomocna.

Uwaga:
Istnieje pokusa, by swoje wprawki pokazywać bliskim, ale z mojego doświadczenia wynika, że nikt nie skrytykuje Cię tak, jak rodzina. Może też zajść sytuacja odwrotna – wszystko, co zrobisz będzie dla nich fantastyczne. A ponieważ najczęściej nie znają się na rysunku, ich rady niewiele wniosą do Twojego rozwoju. Ocena ludzi spoza branży będzie istotna – bo to przeważnie dla nich będziesz pracować – ale na późniejszym etapie. Te osoby nie mają pomóc Ci w poprawie umiejętności, ale wydać opinię, czy Twoja praca jest dla nich atrakcyjna i byliby gotowi za nią zapłacić.

Podsumowując:

Jeśli czujesz strach przed oceną, stawiaj kroki w relatywnie bezpiecznej dla siebie przestrzeni, byle tylko regularnie podnosić poprzeczkę. Nie kiś się w sosie jednej grupy, chodzi w końcu o rozwój. Wystrzegaj się jednak pułapki perfekcjonizmu, który zatrzyma Cię w miejscu. Lepsze jest wrogiem dobrego.

Uwaga:

Niestety nie mogę Cię zapewnić, że nigdy nie trafisz na negatywną krytykę, czy hejt, ale z tym trzeba się niestety liczyć. Jeśli ktoś wyrazi się niepochlebnie o Twoich projektach zastanów się czy opinia jest zasadna i pomocna. Jeśli tak – przyjmij ją. Jeśli nie – zignoruj. Najbardziej bolesne są te komentarze, które napisano w nieprzyjemny sposób… ale rzetelnie. Wówczas trzeba przedrzeć się przez niemiłą formę, by wydobyć z komentarza coś wartościowego dla siebie.

Jak wybierać prace?

Portfolio nie jest miejscem dla wszystkich Twoich projektów.

Powinny się tam znaleźć te, które spełnią określony CEL.

A Cel wyznaczasz Ty.

By go nakreślić spróbuj odpowiedzieć sobie na następujące pytania:

1. Czemu ma służyć portfolio?

Edukacji? Dzieleniu się swoją twórczością? Celom zarobkowym? A jeśli tak, to czy portfolio ma reklamować Twoje usługi, czy zbierać fanów, którym sprzedasz komiksy lub gadżety?

2. Kto jest odbiorcą mojego portfolio? I czego on szuka?

Nie chcesz pracować ze wszystkimi i Twoje projekty nie są dla każdego. Czy wielbiciel kanapowego relaksu robi zakupy w sklepie sportowym? Czy chcąc kupić ferrari pójdziesz do salonu Opla? Innym klientem będzie wydawnictwo dziecięce a innym firma produkująca gry komputerowe w konwencji realistycznej. Do kogo adresujesz swoje portfolio i czego te osoby/firmy szukają?

Odpowiedz na pytanie:

1. Moje portfolio ma służyć: …

2. Odbiorcą jest...

Dodatkowe uwagi pomocne przy wyborze prac:

Portfolio zawodowe:

W portfolio powinny znaleźć się Twoje najlepsze projekty, przy których dalej chcesz pracować. Osobiście wyznaję zasadę less i more – lepiej kilka dobrych projektów, niż mnogość byle jakich. Lecz wiele zależy od tego, jak odpowiesz sobie na powyższe pytania oraz jaką formę portfolio wybierzesz (o tym w dalszej części).
Dobrze jest pokazać, że mamy doświadczenie w pracy z klientem, jeśli jednak dotychczasowe projekty nie są ani jakości, ani w typie projektów, które chcesz wykonywać – lepiej wrzuć tam prywatne prace.
Zależnie od typu i różnorodności wykonywanych prac, a także od tego, czego poszukuje Twój klient, warto podzielić projekty na kategorie – np. ze względu na styl, temat lub technikę. Pamiętaj jednak, by nie mnożyć bez końca kategorii. Ciągle miej w pamięci zasadę less is more.
Koniecznym może okazać się rozdzielenie portfolio ze względu na oferowane usługi.

Portfolio nastawione na fanów:

Istotna jest regularność aktualizacji portfolio.
Zależnie od typu projektów i adresata może pojawić się konieczność podzielenia prac na tematy czy kategorie. Np. osobne strony lub fanpage’e dla komiksów internetowych.

Gdzie publikować i w jakiej formie?

Najbardziej oczywistym rozwiązaniem jest strona internetowa. Jednak i strony www mogą prezentować różne modele prezentacji prac. Widziałam takie, które mają zaledwie jedną zakładkę, z pracami wrzuconymi jedna obok drugiej i mailem w bocznej kolumnie. Taka forma sprawdzi się, jeśli ilustracje tworzą spójną harmonijną całość.
Moja strona funkcjonuje jak strona sprzedażowa. Klienci przeczytają tam moje bio, rekomendacje, zobaczą wyselekcjonowane prace, a nawet znajdą listę najczęściej zadawanych pytań.

Jest jednak wiele innych alternatyw, które mogą zastąpić stronę lub działać równolegle do niej. Dzięki podpowiedziom zebranym od członków mojej grupy, stworzyłam listę popularnych miejsc, w których można zamieszczać swoje portfolio:

W drugiej kolejności myśli się oczywiście o social mediach – miejscach, w których nie tylko pokazujemy swoje prace, ale mamy też możliwość nawiązania bezpośredniego kontaktu i budowania relacji z odbiorcami.

Facebook jest przestrzenią, którą w zasadzie wybierają wszyscy, jako jedną z podstawowych opcji. Pozwala na przyciągnięcie odbiorców do naszego fanpage’a z innych miejsc w portalu i może mieć dość wysoki potencjał sprzedaży. Tutaj działamy nie tylko pasywnym wrzucaniem swoich prac, ale także aktywnym dialogiem z odbiorcami.

Instagram – nastawiony jest raczej na przekaz budowany obrazem. Posiada oczywiście sotires i funkcję komentowania, ale jego podstawowym zadaniem jest przyciąganie uwagi poprzez galerię, która powinna być spójna. Nie musi być jednak tak rygorystycznie prowadzona, jak strona internetowa, od której wymaga się wysokiej przejrzystości.

https://pl.pinterest.com – miejsce, gdzie zdjęcia, projekty, rysunki, gify i krótkie filmiki wszelkiej natury kreatywnej krążą przesyłane od jednej osoby do drugiej. Portal nie tyle pozwala na stworzenie profesjonalnego proftolio, co galerii z naszymi pracami, które mogą stać się częścią tablic inspiracji innych użytkowników. Pinterest pomimo swojej chaotycznej natury jest jednym z najpopularniejszych obecnie miejsc tego typu. Jego globalny zasięg sprawia, że jest chętnie wykorzystywany jako dodatkowe miejsce promocji swoich prac.

Dedykowane portale dla kreatywnych – to trzecia grupa miejsc, w których można zamieścić swoje portfolio. Mogą być zarówno naszym głównym miejscem w sieci, jak i dodatkowym. Mają tę zaletę, że skupiają wokół siebie społeczność, są reklamowane i pozycjonowane, często bezpłatne i pozwalają na stworzenie profesjonalnych stron lub profili przy pomocy intuicyjnych narzędzi – bez konieczności znajomości kodowania czy zatrudniania zawodowego projektanta.

Jednym z najpopularniejszych obecnie portali jest należący do Adobe https://www.behance.net/, w którym klienci z branży (np. Art. Directorzy) z dużym prawdopodobieństwem będą szukali podwykonawców i świeżej krwi. Behance umożliwia stworzenie profilu użytkownika z galerią i podstawowymi statystykami obserwujących, polubień i komentarzy. Pozwala na dodanie krótkiego bio, doświadczenia zawodowego, ikon do innych social mediów i linków do zewnętrznych stron internetowych.

Adobe daje także inną możliwość stworzenia bezpłatnego portfolio: https://portfolio.adobe.com z Creative Cloud, gdzie z pomocą gotowych szablonów możemy stworzyć galerię prac w typie prostej strony internetowej oraz stronę powitalną aby się przedstawić, podać dane kontaktowe, notkę biograficzną i skierować odwiedzających do swoich profili w mediach społecznościowych. Usługa obejmuje hosting i nieograniczoną liczbę stron.

Oba portale Adobe mają polskie wersje językowe.

https://www.portfoliobox.net/pl – portal pozwalający na stworzenie profesjonalnego responsywnego portfolio w typie strony internetowej. Twórcy udostępniają intuicyjne narzędzia, dzięki którym przygotujemy nie tylko galerię swoich prac, ale też blog i sklep. Portal oferuje dwie taryfy: bezpłatną i płatną. Opcja bezpłatna pozwala na 30 obrazów i 10 stron, a administrator nie pobiera prowizji za E-commerce. Opcja płatna pozwala na 1000 obrazów i nieograniczone strony. Administrator nadaje użytkownikowi darmową domenę oraz oferuje całodobowe wsparcie. Portal działa w języku polskim.

https://www.artstation.com – anglojęzyczny portal skupiający wokół siebie twórców, rekrutujących i fanów. Każdej z trzech grup oferuje nieco inne narzędzia działania i bonusy. Rekruterzy muszą uiścić opłatę według podanych taryf, które zapewniają różny zakres możliwości. Fani dołączają bezpłatnie a twórcy mogą wybrać jedną z trzech opcji: bezpłatnej i dwóch płatnych, które poszerzają oferowane usługi. Portal pozwala nie tylko na stworzenie strony internetowej, ale także bloga, zamieszczanie ofert pracy, sprzedaż swojej twórczości i kursów. Oprócz tego poleca literaturę fachową, tworzy wydarzenia i wyzwania, ma platformę edukacyjną.

https://www.deviantart.com – bezpłatny międzynarodowy portal, w którym możemy prezentować swoje prace oraz obserwować galerie innych twórców. Posiada kilka funkcji organizacyjnych, takich jak podział na kategorie i otagowywanie, tworzenie profilu (z naszym bio, zainteresowaniami i odnośnikami do innych miejsc w sieci), podstawowe statystyki odwiedzin i polubień, które właśnie są rozbudowywane, dodawanie postów i dłuższych wpisów oraz założenie sklepu z wydrukami lub cyfrowymi wersjami wybranych prac. Posiada skupioną wokół siebie społeczność.

https://carbonmade.com – to portal umożliwiający odpłatne stworzenie portfolio (wersja próbna jest bezpłatna) w typie prostej strony o formie galerii zdjęć i zakładce bio.

https://www.flickr.com – to portal nieco przypominający swoją strukturą Fotolię lub Shutterstocka. Według opisu portalu, Flickr jest aplikacją umożliwiającą dzielenie się zdjęciami, grafikami i filmami oraz prowadzenie bloga. Może służyć zarówno do przechowywania zdjęć, jak i dzieleniem się nimi z najbliższymi czy swoją społecznością. Dołączenie do portalu jest bezpłatne.

Jak widać Tworzenie portfolio to nie bagatelka. Czynniki, które należy rozważyć dobierając projekty pod konkretnych odbiorców i zlecenia, mnogość dostępnych opcji i rozwiązań, by jak najlepiej się zaprezentować… może wywołać zawroty głowy. Jeśli i Ty czujesz się zagubiony lub zagubiona w tym galimatiasie – to mam informację, która może Cię zainteresować:

Piszę e-booka:

PORTFOLIO dobrze skonstruowane

W mojej publikacji, na konkretnych, zobrazowanych przykładach, pokarzę, w jaki sposób tworzyć portfolio kreatywne nastawione na realizację konkretnych CELÓW. Wezmę pod uwagę różne zasoby twórcze i finansowe, oferowane usługi, style graficzne i potrzeby.

Co ty na to?